YAZILAR

Kamu İhalelerinde Bilgi Asimetrisi ve Hukuki Danışmanlık

Kamu ihalelerinin hukuki kurgusu olabildiğince karmaşık bir görünüm içerir. Özellikle ikincil mevzuat da dikkate alındığında sürecin taraflarının konuyla ilgili bilgi düzeyleri arasında farklılıklar oluşabilir. Bu da gerek kamu gerekse özel sektör için işlem maliyetleri doğurur.

Türkiye’de kamu ihalelerinin en önemli sorunlarından bir tanesi kamu satın alma işlemlerinde tarafların eksik bilgileri ve değerlendirme işlemleridir.  İdarelerde görev yapan kamu görevlileri çoğu zaman profesyonel uzmanlık alanlarının dışında genelde bir idare hukuku konusu olan özelde ise mali mevzuatın parçası olarak değerlendirilen kamu ihale mevzuatı çerçevesinde işlem yapmaktadırlar. Ancak mevzuatın olabildiğince detaylı ve karmaşık düzenlemeleri doğrudan satın alma konusunda uzman kişilere hitap etmektedir. Bunun sonucunda birçok durumda kamu personeli sonuçlarından emin olmadıkları kararlara imza atmakta, kamu hizmeti açısından gerçekte ihtiyaçların karşılığı olmayan mal veya hizmetleri almaktadır.

Konuya özel sektör açısından yaklaşıldığında ise mevzuatın karmaşıklığı esas işi hukuki düzenleme takibi olmayan firmaların aslında kazanabilecekleri ihaleleri kaybetmelerine, esasında iyiniyetli olmalarına rağmen basit bir dikkatsizlik nedeniyle yasaklama, teminatın gelir kaydedilmesi ve hatta ihaleye fesat karıştırma gibi yaptırımlara uğramalarına neden olmaktadır.

Yukarıda kısaca örneklenen bu durumu kamu ihalelerinde idari ve mesleki kapasite sorunu olarak isimlendirmek mümkündür. Anılan durum kamu personelinin veya firmaların kendi profesyonel uğraşlarıyla ilgili bir yetersizlik değildir. Ancak kamu alımlarındaki işlem maliyetlerinin iyi anlaşılmaması nedeniyle ortaya çıkan bir sorundan da söz etmek gerekmektedir.

Türkiye’de kamu ihalelerine yönelik idari ve mesleki kapasitelerin arttırılması için konuyla ilgili uzmanlaşmış birimlerden destek alınması önemlidir. 21. yüzyılın hukuki danışmanlık sektörü avukatlık büroları ve ortaklıklarını uzmanlaşmaya itmektedir. Bu nedenle de tarafların herhangi bir uyuşmazlıkta doğrudan bu alanda uzmanlaşmış birimlerle çalışmaları hataları en aza indirecektir.